هراس یا فوبیا
هراس یا فوبیا نوعی واکنش ترس غیر منطقی، بسیار شدید و بیمارگونه می باشد. در صورتیکه فردی دچار فوبیا باشد، زمان مواجه شدن با محرک ترس خود، شدیداً مضطرب و هراسان می شود. ممکن است این احساس در ارتباط با بعضی موقعیت ها، مکانها، حیوانات و اشیا ایجاد شود. اختلال فوبیا یا هراس فقط در حین برخورد و مواجهه با محرک ترس، بروز خواهد کرد.
ممکن است شدت و اثرات فوبیا متفاوت باشد: از احساس ناراحتی و عذاب تا غش و بیهوشی، نفرت شدید، حالت تهوع، ناتوانی و یا حتی فلجی شدید. افراد مبتلا به فوبیا اغلب متوجه می شوند که هراس و اضطرابشان شدید و غیر طبیعی است، ولین بدون مراجعه به روانپزشک قادر به کنترل و درمان آن نیستند. اختلال فوبیا و هراس، می تواند در زندگی فردی، روابط کاری و اجتماعی و نیز حضور شخص در مدرسه و دانشکده اثرات سوئی داشته باشد.
عوامل ارثی و محیطی، از جمله دلایل بروز فوبیا است. کودکانی که یکی از خویشاوندان نزدیک آن ها دچار اختلال اضطراب فراگیر (نوعی اختلال اضطرابی می باشد که به صورت نگرانی غیر طبیعی و بیش از حد در خصوص رویدادها و فعالیتهای روزانه تعریف می شود.) باشد، بیشتر در معرض ابتلا به هراس یا فوبیا قرار دارند. تجربه حوادث ناگوار مانند غرق شدن، تصادف، سقوط، گزش دردناک حشرات، حمله حیوانات و… نیز امکان دارد باعث بروز فوبیا شود.
اشخاصی که دچار مشکلات پزشکی هستند یا کسانی که درمانهای پزشکی سنگینی را طی نموده اند، معمولاً بیشتر دچار فوبیا می شوند. ضمن اینکه فوبیا در بین کسانی که دچار ضربه های مغزی شدهاند، شایع است. افسردگی و همچنین مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر در ایجاد فوبیا یا هراس اثرگذار می باشند.
از جمله شایع ترین علائم جسمی در فوبیاهای شدید، حملهی هراس می باشد. علائم و نشانه های حملهی هراس عبارتند از:
• تنگی نفس
• افزایش ضربان قلب و ثپش قلب
• تعرق بسیار شدید
• خشکی دهان
• ناتوانی در حرف زدن یا صحبت های بریده
• افزایش فشار خون
• ناراحتی های گوارشی
• حالت تهوع
• درد در قفسه سینه
• لرزش بدن
• سیاهی رفتن چشم و سرگیجه
• اضطراب بسیار شدید
• احساس خفگی
هراس یا فوبیا با استفاده از دارو درمانی و روان درمانی یا ترکیبی از هر دو قابل درمان است.
مرکز جامع سلامت نیایش