تیروئید چیست؟

تیروئید چیست؟

تیروئید از جمله بیماری هایی است که بین افراد شیوع زیادی پیدا کرده است. این بیماری یک غده کوچک است که در قسمت تحتانی گردن قرار دارد. وظیفه اصلی آن حفظ متابولیسم بدن است. و هورمون تولید می کند و در داخل خون ترشح می کند. بطور ساده تر می توان گفت وظیفه تیروئید تنظیم سوخت و ساز بدن است. هورمون هایی که در توسط غده تیروئید ترشح می شود، عبارتند از تیروکسین و تری یدوتیرونین که با نام اختصاری T_{۴ و}  T_۳  شناخته می شوند. و از طریق خون به تمام بدن دسترسی دارند. و به بدن دستور می دهند که با چه سرعتی سوخت و ساز انجام دهند. در این نوشته به مبحث تیروئید با عنوان تیروئید چیست؟ می پردازیم.

 

بیماری تیروئید

هنگامی که غده تیروئید، بیش از حد هورمون تولید می کند، سرعت مصرف انرژی در بدن بیشتر می شود که به این حالت، پرکاری تیروئید گفته می شود. اما برعکس آن هم ممکن است. یعنی هنگامی که این غده، هورمون به اندازه کافی تولید نمی کند، سرعت مصرف انرژی کمتر می شود که به این حالت، کم کاری تیروئید گفته می شود.

چگونگی تشخیص بیماری تیروئید

تیروئید از جمله بیماری هایی است که تشخیص آن و احتمال اشتباه گرفتن آن با بیماری های دیگر بسیار زیاد است. چون علائمی که دارد، با بسیاری از بیماری ها مشترک است. اما امروزه با تست هورمون این بیماری را شناسایی می کنند. و گاها حتی قبل از شروع علائم نیز می توان به درمان آن پرداخت. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود، با استفاده از شیوه های درمانی می توان به راحتی آن را کنترل کرد.

دلایل ابتلا به بیماری تیروئید

از جمله مواردی که موجب بیماری تیروئید می شوند، عبارتند از:

زایمان

پنج تا نه درصد از زنانی که زایمان می کنند، به بیماری تیروئید مبتلا می شوند که در اکثر مواقع گذرا و موقتی است.

کمبود ید

ید عنصری است که غده تیروئید از آن برای تولید هورمون استفاده می کند. و کمبود آن موجب بیماری تیروئید می شود.

غده تیروئید کم کار

از هر چهار هزار کودک یک نوزاد به این بیماری مبتلا می شود. و اگر درمان نشود، کودک به عقب ماندگی ذهنی و جسمی دچار می شود.

تیروئیدیت

التهاب در غده تیروئید است که روند تولید هورمون را کاهش می دهد.

تیروئید هاشیموتو

این بیماری که ارثی می باشد، بدون درد و علائمی در بدن جای می گیرد و سیستم ایمنی را مختل می کند.

علائم بیماری تیروئید

علائم بیماری تیروئید ممکن است بسته به نوع اختلال عملکرد غده تیروئید متفاوت باشد. برخی از علائم شایع عبارتند از:

• خستگی
• افسردگی
• کاهش حافظه و تمرکز
• یبوست
• افزایش وزن
• حساسیت به سرما
• پف کردن صورت و گواتر (تیروئید بزرگ) که ممکن است نشانه های تیروئید کم کار یا هیپوتیروئیدی باشند.
• اضطراب
• تحریک پذیری
• تپش قلب
• لاغری و تعریق زیاد
• بی خوابی
• لرزش دستان
• نازک شدن مو و پوست

برای تشخیص دقیق بیماری تیروئید، لازم است یک آزمایش خون انجام دهید تا سطح هورمونهای تیروئید (T3, T4, TSH) را سنجیده شود. در صورت نامتعادل بودن این هورمون ها، پزشک متخصص غدد درون ریز معالجات مناسب را برای شما تجویز خواهد کرد.

روش های پیشگیری از بیماری تیروئید

به طور کلی بیماری های مربوط به تیروئید قابل پیشگیری نیستند. اما با رعایت برخی نکات می توان تا حد زیادی از عوارض آنها جلوگیری کرد. برخی از روش های پیشگیری از بیماری های تیروئید عبارتند از:

مصرف مناسب ید در رژیم غذایی

 ید یک عنصر مهم برای تولید هورمونهای تیروئید است و کمبود یا افزایش آن ممکن است باعث کم کاری یا پرکاری تیروئید شود. منابع خوب ید شامل نمک مخصوص، ماهی، لبنیات و تخم مرغ هستند.

معاینه راحت و سریع غده تیروئید در خانه

 با کمی عقب بردن سر و سپس نوشیدن آب می توان به راحتی غده تیروئید را بررسی کرد. اگر هرگونه تغییر در شکل، حجم یا حساسیت غده تشخیص دادید، به پزشک مراجعه کنید.

انجام تست جهت چکاپ و اطمینان از سلامت آن

 برخی از بیماران دچار بیماری های تیروئید بدون علائم خاص هستند و فقط با آزمایش خون مشخص می شوند.

کاهش استرس و فشار روحی

استرس ممکن است باعث تحریک سامانه ایمنی شده و به عنوان یک عامل محرک در بروز بعضی از بیماری های تیروئید عمل کند. روش های مختلف مدیریت استرس شامل تمرینات تنفس، چالش های فکری، ورزش، ماساژ، گوش دادن به موسیقی و داشتن حالت شاداب می باشند.

 

 

بیمار مبتلا به بیماری تیروئید تا چه مدت باید دارو مصرف نماید؟

بیمار مبتلا به کمکاری تیروئید معمولاً نیاز به مصرف داروی جایگزین هورمون تیروئید به نام لووتیروکسین (Levothyroxine) دارد. این دارو باعث می شود سطح هورمون تیروئید در خون به حالت طبیعی برگردد و علائم بیماری کاهش یابد.

بسته به شدت بیماری، سن، وزن و شرایط سلامتی دیگر بیمار، پزشک مقدار مناسب دارو را تعیین می کند. برخی از عوامل مانند مصرف غذاهای حاوی ید، داروهای دیگر، بارداری و برخی بیماری ها ممکن است باعث تغییر نیاز به دارو شوند.

به طور کلی، بیماران مبتلا به کمکاری تیروئید باید طول عمر خود دارو را مصرف کنند و از قطع یا تغییر دوز دارو بدون هماهنگی با پزشک خودداری کنند.

 

مرکز جامع سلامت نیایش

ماموگرافی،تغذیه،گوارش،اورولوژی،قلب،چشم