تنبلی چشم

تنبلی چشم

آمبلوپی یا تنبلی چشم که تقریباً در سه درصد از افراد مشاهده می شود هنگامی روی می دهد که چشم در زمان کودکی دید طبیعی پیدا نکند. این اختلال که اغلب در یک چشم بروز می کند.

به علت اختلال دید چشم تنبل تحت تأثیر عوامل گوناگونی مانند انحراف چشم (استرابیسم یا لوچی)، عیوب انکساری (نزدیک بینی، دور بینی و یا آستیگماتیسم) و یا عدم شفافیت مسیر بینایی (ناشی از عواملی مانند کدورت قرینه، آب مروارید و یا افتادگی پلک) روی می دهد.

عدم وضوح تصاویر در چشم معیوب و بهتر بودن تصاویر ایجاد شده در چشم سالم موجب می گردد تا مغز بین دو چشم، چشم سالم را جهت دیدن انتخاب نماید و در حقیقت مسیر ارسال تصاویر از چشم بیمار به مغز را مسدود می کند و یا در اصطلاح دید چشم بیمار را خاموش می کند.

علائم تنبلی چشم

این اختلال اغلب در سنین زیر ۶ سال بروز می کند و معمولاً توسط معلمان، والدین و یا پزشک تشخیص داده می شود. در دورانی که کودک قادر است مشکلات خود را بیان کند امکان دارد از خستگی چشم، ضعف بینایی و یا سردرد شکایت داشته باشد.

ولی در اکثر موارد کودک شکایتی نداشته و ممکن است نشانه ها و علائم اختلالات ایجاد کننده تنبلی چشم مانند انحراف چشم و کدورت های مسیر بینایی مانند کدورت قرنیه و آب مروارید منجر به تشخیص شوند.

اما در صورتی که تنبلی چشم در اثر عیوب انکساری بروز کند تشخیص آن مشکل خواهد بود؛ چرا که کودکان به سادگی به وسیله یک چشم مشاهده می کنند و این امر کمبود دید در چشم دیگر بیمار را جبران می کند. به همین علت معلمان و والدین می بایست به وضعیت دید کودکان توجه بسیاری داشته باشند.

درمان تنبلی چشم

در صورت تشخیص به موقع تنبلی چشم، می توان این اختلال را به راحتی درمان کرد. درمان تنبلی چشم اغلب به صورت بستن چشم سالم و مجبور کردن مغز به دیدن با استفاده از چشم تنبل می باشد. این درمان امکان دارد هفته ها و یا حتی ماه ها به طول انجامد که البته لازم است چشم سالم به تناوب باز شود. چنانچه تنبلی در اثر عیوب انکساری بروز کند تجویز لنز یا عینک موجب وضوح تصاویر در چشم بیمار و درمان تنبلی خواهد شد.

در صورتی که تنبلی ناشی از انحراف چشم باشد با اصلاح انحراف و عمل جراحی درمان می شود. لازم به ذکر است که تکامل سیستم بینایی تا سنین ۸ تا ۱۰ سالگی صورت می پذیرد  و درمان تنبلی پس از این دوران بسیار بعید است. لذا اگر چشم تنبل در سنین پایین تر درمان نشود پس از سن ده سالگی در اکثر موارد برطرف نمی شود و امکان دارد باعث از دست رفتن بسیار شدید دید در یک چشم شود.

جهت پیشگیری از بروز تنبلی چشم، لازم است کودک پس از تولد در زایشگاه به وسیله متخصص کودکان و در سنین ۳ الی ۴ ماهگی و ۲ الی ۳ سالگی به وسیله چشم پزشک معاینه شود. خوشبختانه اخیراً در کشور ایران طرحی به منظور پیشگیری از بروز تنبلی چشم اجرا شده که در آن تمامی کودکان آمادگی و مهد کودک ها بدون پرداخت هزینه ای معاینه می شوند.

 

 

مرکز جامع سلامت نیایش