بیماری تیروئیدیت هاشیموتو

بیماری تیروئیدیت هاشیموتو

بیماری تیروئیدیت هاشیموتو : در این مقاله در خصوص بیماری تیروئیدیت هاشیموتو و روش های درمان آن توضیحاتی ارائه شده است. در این عارضه سیستم ایمنی بدن به تیروئید حمله ور می شود، تیروئید غده کوچکی است که در گردن قرار گرفته است. غده تیروئید بخشی از سیستم غدد درون ریز است که تولید بسیاری از هورمون های هماهنگ کننده فعالیتهای بدن را عهده دار است.

التهاب در اثر عارضه هاشیموتو که به آن تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن نیز گفته می شود، معمولاً به کم کاری غده تیروئید منجر خواهد شد. بیماری تیروئیدیت هاشیموتو اغلب در بین خانم های میانسال شایع است، ولی زنان و مردان در هر سنی و حتی کودکان نیز ممکن است دچار این عارضه شوند. پزشک در این شرایط عملکرد تیروئید را مورد بررسی قرار می دهد تا بیماری هاشیموتو را تشخیص دهد. این عارضه معمولاً با جایگزینی هورمون تیروئید درمان می شود.

در ابتدا امکان دارد هیچ علائمی با بروز بیماری هاشیموتو مشاهده نشود یا ممکن است قسمت جلوی گلو متورم شود. این عارضه اغلب به آهستگی پیشرفت می کند و موجب وارد شدن آسیب های مزمن به تیروئید شده و نهایتاً به کاهش سطح هورمون تیروئید در خون منجر خواهد شد. علائم هاشیموتو مشابه کم کاری غده تیروئید می باشد.

علائم کم کاری تیروئید

• قاعدگی همراه با خونریزی طولانی مدت (مونوراژی)
• بی حالی و خستگی شدید
• یبوست
• افزایش حساسیت به سرما
• رنگ پریده و پوست خشک
• افزایش وزنبی دلیل که بیشتر آن مربوط به مایعات می باشد.
• چهره پف کرده
• صدای خشن
• ضعف عضلانی، به خصوص در اندام تحتانی
• افسردگی
• درد عضلانی و حساسیت به لمس و سفتی به خصوص در باسن و شانه ها

در صورت مشاهده علائم ذیل می بایست نزد پزشک مراجعه نمایید.

• صدای گرفته و خشن
• خستگی بی دلیل
• خشکی پوست
• صورت رنگ پریده
• یبوست
• در صورتی که جراحی تیروئید داشته اید و یا به وسیله داروهای ضد تیروئید و یا ید رادیواکتیو درمان شدید و یا پرتودرمانی گردن، سر و یا بالای قفسه سینه را انجام دادید، لازم است به طور دوره ای، جهت بررسی عملکرد تیروئید خود نزد پزشک رجوع نمایید.
• چنانچه کلسترول خون شما بالا باشد، می بایست با پزشک خود مشورت نمایید، چرا که امکان دارد کم کاری تیروئید، دلیل آن باشد.
• چنانچه تحت هورمون درمانی هستید، می بایست نزد پزشک خود رجوع کنید.

پزشک در این ویزیت ها بررسی می کند که دوز دارویی مصرفی شما در طول زمان مناسب است یا خیر و همچنین عملکرد تیروئیدتان را می سنجد. بیماری تیروئیدیت هاشیموتو در صورت عدم درمان در آینده موجب بزرگی غده تیروئید و بروز گواتر خواهد شد.

علل بروز

در این عارضه، سیستم ایمنی بدن آنتی بادی هایی تولید می کند که غده تیروئید را تخریب می کنند. بعضی از پزشکان بر این باورند باکتری یا ویروس علت بروز این بیماری می باشد و برخی دیگر عوامل ژنتیکی را در ایجاد این عارضه مؤثر می دانند.

عوارض

نقص نوزاد در بدو تولد: نوزادانی که از مادران مبتلا به بیماری تیروئیدیت هاشیموتو متولد می شوند، معمولاً در معرض خطر نواقص در زمان تولد می باشند. این کودکان، اغلب به مشکلات فکری و رشد بدنی مبتلا می شوند. امکان دارد کودکانی که متولد می شوند، لب شکری باشند. توصیه می شود پیش از اقدام به بارداری، حتما آزمایش تیروئید را انجام دهید.

گواتر: بزرگ شدن غده تیروئید، گواتر نامیده می شود. یکی از دلایل ایجاد گواتر کم کاری تیروئید است. گواتر موجب بروز مشکلاتی در بلع غذا و تنفس می گردد.

مشکلات قلبی: به دلیل افزایش میزان کلسترول بد (LDL) ، برخی مشکلات قلبی ایجاد می شوند. کم کاری تیروئید باعث ناتوانی در قلب و افزایش اندازه قلب خواهد شد.

مشکلات روانی: با شروع بیماری هاشیموتو، افسردگی بروز می کند و با گذشت زمان، این افسردگی حادتر می شود. هاشیموتو، می تواند سبب کاهش میل جنسی در مردان و زنان شود و امکان  دارد عملکرد ذهنی را کند کند.

بیشتر بخوانید: آیا ماساژ در رفع افسردگی اثرگذار است؟

تشخیص

تشخیص این بیماری به جواب آزمایش خون، هورمون تیروئید و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) بستگی دارد. این آزمایش ها شامل موارد ذیل می شوند:

آزمایش آنتی بادی:  از آنجایی که این بیماری آنتی بادی های غیرطبیعی تولید می کند، یک بیماری خود ایمنی است. آزمایش خون، آنتی بادی های ضد تیروئید پراکسیداز (یک آنزیم) را نشان می دهد. این آنزیم در غده تیروئید می باشد و در تولید هورمون های تیروئید نقش مهمی دارد.

آزمایش هورمونی:  به وسیله آزمایش خون میزان هورمون غده تیروئید و غده هیپوفیز مشخص می شود. در صورتی که تیروئید کم کار باشد، میزان هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) زیاد و میزان هورمون تیروئید کم می باشد. علت افزایش میزان TSH  ( TSHبه وسیله غده هیپوفیز تولید می شود.) این است که غده هیپوفیز، غده تیروئید را برای تولید هورمون بیشتر تحریک می کند.

روش های درمان

هورمون درمانی: در صورتی که بیماری تیروئیدیت هاشیموتو باعث کاهش هورمون تیروئید شود، از این شیوه استفاده می نمایند. استفاده روزانه از لووتیروکسین بسیار مفید است. لووتیروکسین به هورمون تیروکسین مترشحه از غده تیروئید بسیار شبیه می باشد. از آنجایی که، میزان لووتیروکسین تجویزی امکان دارد تغییر پیدا کند، بنابراین بیمار می بایست هر ۶ الی ۱۲ ماه نزد پزشک رجوع کند تا میزان TSH را در خون اندازه گیری نماید. زیاد بودن میزان لووتیروکسین، موجب کاهش توده استخوان، آریتمی قلبی و پوکی استخوان می شود.

دارو درمانی: بعضی از مواد غذایی، داروها و مکمل ها روی جذب لووتیروکسین اثرگذارند. در صورتی که مقدار زیادی از فراورده های سویا را مصرف می کنید، از مواد غذایی سرشار از فیبر استفاده می نمایید و یا یکی از داروهای ذیل را مصرف می کنید، باید با پزشک خود مشورت نمایید:

• مکمل کلسیم
• کلستیرامین (دارویی برای پایین آوردن کلسترول خون)
• مکمل آهن
• سوکرافیت (داروی اولسر یا زخم)
• سدیم پلی استیرن سولفانات (جهت پیشگیری از افزایش میزان پتاسیم خون)
• هیدروکسید آلومینیوم (داروی ضد اسید معده)

 

 

مرکز جامع سلامت نیایش