Faبی اختیاری ادرار
از جمله مشکلات شایع در افراد، بی اختیاری ادرار و یا فقدان کنترل مثانه می باشد که معمولاً باعث خجالت می شود. افرادی که دچار این مشکل هستند از خروج گاه و بی گاه ادرار در زمانی که عطسه یا سرفه می کنند و یا از نیاز شدید، ناگهانی و فوری به دفع ادرار (در حالی که نمی توانند به موقع به سرویس بهداشتی برسند) شکایت می کنند.
در صورتی که این بی اختیاری، در انجام فعالیت های روزمره شما اختلال ایجاد کرد، هر چه سریع تر نزد پزشک مراجعه کنید. برای اکثر افراد، درمان های پزشکی و تغیرات ساده در سبک زندگی می تواند این مشکل را برطرف کند.
بیشتر بخوانید: اورولوژی چیست و متخصص اورولوژی کیست؟
علائم
برخی از افراد برخی اوقات نشت و خروج میزان جزئی ادرار را تجربه می کنند و برخی دیگر اکثر اوقات لباس های خود را خیس می کنند.
از جمله انواع بی اختیاری ادرار می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
بی اختیاری فوری (اورژانسی): در این عارضه افراد به طور ناگهانی و فوری به دفع ادرار نیاز پیدا می کنند به طوری که خروج غیر ارادی ادرار صورت می گیرد. در این صورت امکان دارد افراد در تمام طول شب، دفع ادرار داشته باشند. بی اختیاری فوری می تواند در اثر عفونت ادراری و یا به علت یک بیماری جدی تر نظیر دیابت یا اختلال عصبی بروز کند.
بی اختیاری ناشی از فشار (استرسی): ادرار زمانی نشت می کند که افراد روی مثانه خود با عطسه، سرفه، ورزش کردن، خندیدن و بلند کردن اجسام سنگین وزن، فشار وارد می کنند.
بی اختیاری عملکردی: برخی مشکلات روانی یا جسمی می تواند از حضور به موقع شما در دستشویی پیشگیری می کند. مثلاً، چنانچه دچار آرتروز شدید هستید، امکان دارد قادر نباشید دکمه شلوارتان را به موقع باز کنید.
بی اختیاری سرریزی: افراد دفع و چکیدن دائمی یا پی در پی ادرار به دلیل عدم خالی شدن کامل مثانه را تجربه می کنند.
بی اختیاری ترکیبی: افراد بیش از یک نوع از بی اختیاری های ادرار را در زندگی خود تجربه میکنند.
دلایل بروز
بی اختیاری ممکن است به دلیل برخی از عادات روزمره، مشکلات جسمی یا شرایط پزشکی بروز کند.
دلایل بی اختیاری ادراری طولانی مدت
- ضعف اسفنکترها (عضلات دایره‌ای شکل که مثانه را باز و بسته می کنند.)
- سرطان مثانه
- آلزایمر
- پروستات بزرگ در آقایان
- افسردگی
- آسیب به عضله یا عصب پس از رادیوتراپی در قسمت لگن
- مشکلات و اختلالات سیستم عصبی نظیر سکته مغزی یا ام اس
- مشکل مجرای ادراری
- افتادگی مثانه و رحم به دنبال بارداری و زایمان
- آسیب نخاع
دلایل بی اختیاری های ادرار موقت یا ناگهانی
- اضافه وزن
- مصرف بعضی از داروها نظیر مدرها، ضد اضطراب ها، ضد افسردگی‌ها و …
- استراحت مطلق طولانی مدت مانند استراحت پس از یک جراحی
- عفونت یا التهاب پروستات در آقایان
- بارداری
- تجمع مدفوع به دلیل یبوست که موجب وارد شدن فشار به مثانه می گردد.
- عفونت یا التهاب مجاری ادراری
عوامل خطرساز
فاکتورهایی که احتمال ابتلا به بی اختیاری ادرار را افزایش می دهند، عبارتند از:
سابقه خانوادگی: چنانچه یکی از اعضای نزدیک خانواده شما به این مشکل دچار باشد، احتمال ابتلا به این عارضه در شما بیشتر خواهد بود.
سن: با گذشت زمان و افزایش سن قدرت عضلات مثانه شما نیز کاهش پیدا می کند و تغییرات سن موجب بروز ادرار غیرارادی و کاهش میزان ادرار خواهد شد.
جنسیت: خانم ها بیشتر از آقایان احتمال دارد به بی اختیاری ادرار مبتلا شوند که یائسگی، بارداری و زایمان دلایل احتمالی آن است.
اضافه وزن: اضافه وزن موجب وارد شدن فشار به مثانه و عضلات اطراف آن می گردد و آنها را تضعیف می کند.
مصرف سیگار: ممکن است استعمال دخانیات احتمال ابتلا به بی اختیاری های ادرار را بیشتر کند.
روش های پیشگیری و درمان
تغیر سبک زندگی
- در صورتی که به دیابت مبتلا هستید قند خون خود را کنترل نمایید.
- توصیه می شود میزان استفاده از کافئین را کاهش دهید، کافئین در نوشابه، قهوه و چایی وجود دارد و میزان تولید ادرار را بیشتر می کند.
- از مواد غذایی حاوی فیبر مانند سبزی ها بیشتر اسفاده کنید.
- در صورت چاقی وزن خود را کاهش دهید.
- سیگار و الکل مصرف نکیند.
دارو درمانی: با توجه به نوع بی اختیاری فرد پزشک داروهای گوناگونی تجویز می کند. به عنوان مثال برای رفع بی اختیاری اورژانسی از تولترودین (tolterodine) و برای رفع بی اختیاری استرسی از دلوکسیتین (duloxetine) استفاده می شود.
عمل جراحی: در صورتی که روش های پیشگیری و درمانی پزشک مؤثر واقع نشد، برای کنترل ادرار عمل جراحی انجام می شود. نوع جراحی بیماران بستگی به عوامل ذیل دارد:
- نوع بی اختیاری ادرار
- علت علائم
- شدت علائم
مرکز جامع سلامت نیایش